afilàre 1 , vrb: fibai* Definition
fàere un'afilada, una síngia fine che filu, ma de segada cun cropu o atumbada, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (bidru, terra, o fintzes linnàmene, muros o àteru)
Synonyms e antonyms
abbèrrere,
cannire,
filiri,
frasellare,
fresai,
intzignai,
iscrafangiai,
sacai,
scanniri,
sinniai,
trapare
Sentences
cussu est unu pratu afilau ◊ su corpu chi li amus dadu, a su piatu, l'at afiladu ◊ custa linna comente sicat si afilat totu
Translations
French
fendre
English
to cleave
Spanish
agrietar
Italian
fèndere
German
spalten.
chinníre 1, chinníri , vrb Definition
fàere un'aperta, un'afilada, una segada chi paret fine che unu filu, a unu traste de cosa tètera, mescamente a un'istrégiu (in cobertantza, si narat de gente chi bogat fama mala, chi s'imbrutat s'onore)
Synonyms e antonyms
abbèrrere,
afilai,
cannire*,
filiri,
frasellare,
fresai,
sacai,
scanniri,
sinniai,
tinnire
Sentences
si chinnit una tassa, una cíchera, e dónnia cicílliu ndi aciocas a domu!
Surnames and Proverbs
prb:
tatza chinnida niune la neat
Translations
French
fendre,
fêler
English
to cleave
Spanish
rajar,
resquebrar
Italian
fèndere,
incrinare
German
spalten,
einreißen.
fibài , vrb: afilare 1,
filai,
filare Definition
fàere una filada, una síngia fine che filu (fibadura), ma de segada chi si faet cun cropu, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (imbidru, terra, ma fintzes linnàmene, muru)
Synonyms e antonyms
abbèrrere,
cannire,
filiri,
frasellare,
fresai,
iscrafangiai,
sacai,
scanniri,
sinniai
Sentences
cussu est unu pratu filau ◊ cussa crésia est a murus filaus
2.
si fibat su coru, si trúmbulat su sàngui, s'intruat su sentidu, si trobílicat s'ànima (L.Porcedhu)
Etymon
srd.
Translations
French
fendre
English
to cleave
Spanish
hender
Italian
fèndere
German
spalten.
fresài , vrb: fresare Definition
fàere a fresa, isperrare, apèrrere a pígios
Synonyms e antonyms
iscaltulare
/
abbèrrere,
cannire,
crasare,
filiri,
sacai,
scanniri,
sinniai
Idioms
csn:
fresare su pane = iscopercare su pane, segare su pane de fresa ororu pro ispitzigare sos duos pizos e ndhe furriare unu a manera de resurtare ambos de su matessi betu ca sunt lísios a parte de fora ma aspros a parte de intro; fresai sa castàngia = trapare, ispitighedhare sa castanza pro no si tzocare arrustindhe
Sentences
fint chie coghindhe e chie fresendhe, a sa cota ◊ su fritu li at fresau sas manos ◊ su sole coghet sa terra faghíndhela fresare
Etymon
ltn.
fresus
Translations
French
fendre,
scinder,
crevasser,
craqueler
English
to chapp,
to separate,
to cleave
Spanish
hender,
escindir,
agrietar
Italian
fèndere,
scìndere,
screpolare
German
spalten,
trennen,
rissig machen.
isperrài , vrb: isperrare,
sperrai Definition
segare, fàere a perras (o fintzes a fitas), in duas o in medas partes si donniuna si sighit a isperrare
Synonyms e antonyms
sperraciae
/
ispartzire,
paltire
Sentences
sonos de fàghere trèmere chelu e terra ch'isperraiant su coro in mesu in mesu ◊ s'isperrat sa linna tropu russa ◊ su cifraxu, a bortas, s’isperrat po fai pistocu o po si dhu papai cun ollu o cun ladru
2.
sa pilladra si faet de pira matzi niedha isperrada e sicada in su sole
Etymon
srd.
Translations
French
fendre,
couper,
scinder
English
to cleave,
to divide
Spanish
hender
Italian
spaccare,
scìndere
German
spalten.
trapàre , vrb Definition
fàere segadas o trincos a lepedha, a gurtedhu, o fintzes segare a sola si est cosa tostada o frida
Synonyms e antonyms
intacugliare,
ispitighedhare,
sacai
/
trapai*
Sentences
si trapat s'olia pro la cufetare, sa castanza pro l'arrustire ◊ su fritu mi at trapadu totu sas manos ◊ s'impastu tropu rassu si trapat, comente assutat, si no est abbadu meda
2.
adhae si bidet una lughe atzesa tremulendhe che oju lagrimosu in tundhu in tundhu trapendhe sa note (G.Fiori)◊ su dolore punghet e trapat carres e sentidu
Translations
French
graver,
entailler,
fendre
English
to engrave,
to notch,
to cleave
Spanish
incidir,
hendir
Italian
intagliare,
incìdere,
fèndere
German
schnitzen,
einschneiden.